مسئله ی حجاب، به بهانه ی تجمع اخیر دانشجویان در دانشگاه تهران

آنطور که از نقل قول ها و اخبار برمی آمد هفته ی گذشته بخاطر افزایش محدودیت های پوشش بوسیله ی نیروی قهریه ی خانم در پردیس هنرها توسط دانشجویان تجمعی شکل گرفت.

در مورد مسئله ی حجاب مخصوصا این چند سال حرف و حدیث های بسیاری گفته و شنیده شده و اغلب راه حل های صفر و صدی و دور از انتظار داده شده.

محسن حسام مظاهری(جامعه شناس) برای برون رفت جامعه راه حلی منطقی تر و قریب به این مضمون پیشنهاد داده است:

مقدمه اول اینکه حاکمیت نمی تواند از موضع فقهی و قانونی خود کوتاه بیاید.

مقدمه دوم اینکه این حدود فعلی حجاب که مبنای کار ضابطین است مورد قبول قشر وسیعی از جامعه نیست و موجب شکاف بین این قشر و قشر سنتی-مذهبی(که متهم به نفوذ در حاکمیت است) شده است.
اما راه حلی که مظاهری پیشنهاد می دهد در یک کلمه «خودتنظیمی» جامعه برای رسیدن به عرف مورد قبول است.
توضیح اینکه حاکمیت از موضع خود روی کاغذ کوتاه میاید، اما در واقعیت آن را توسط ضابطین در سطح جامعه اعمال نکند. مثل اتفاقی که تقریبا چند سالی است برای ماهواره افتاده.
بعد از این اقدامِ حاکمیت(سکوت حاکمیت در میدان عمل) قشر سنتی-مذهبی جامعه که نماینده خود که همان حاکمیت است را منفعل می بیند، خود راسا وارد میدان می‌شود و احتمالا تا مدتی شاهد نزاع در سطح جامعه (از نزاع بصری و کلامی تا خدایی ناکرده فیزیکی) خواهیم بود.
بعد از اتمام این دوره (که شاید چند سال طول بکشد) دو اتفاق مهم خواهد افتاد:
اول اینکه جامعه به خودتنظیمی میرسد و حدود حجاب به شکل یک عرف مورد قبول اکثریت در می آید.
دوم اینکه قشر سنتی-مذهبی تا حدودی از حاکمیت قطع امید می کند و به تقویت اساسی بنیان های اعتقادی و عملی خودش می پردازد. (مشابه اتفاقی که در سال های قبل از انقلاب افتاد.)

پ.ن: بنظرم نکته ای که مظاهری به آن نپرداخته تاثیر ثانویه ی قانون های کاغذی است. هر چند در عمل اگر مردم و قوای قهریه در سطح جامعه برای هم مشکلی ایجاد نکنند اما در نهایت با این روند و تکثیر قوانین روی کاغذ، هر ایرانی می تواند به بهانه ای یک مجرم انگاشته شود که این خود می تواند مسبب بسیاری از مشکلات باشد.
حدس میزنم مظاهری امید داشته تا بعد از خود تنظیمی به مرور اصلاحات قانونی نیز انجام شود.